Włączenie badań archeologicznych w jakikolwiek proces inwestycyjny, wciąż spotyka się z niechęcią przedsiębiorców. Niewątpliwie wiąże się to z koniecznością ponoszenia dodatkowych kosztów, w opinii większości inwestorów uznanych za bezsensowe oraz z potencjalnym wydłużeniem czasu realizacji danej inwestycji. Należy jednakże być świadomym, że dziedzictwo archeologiczne, a więc to, co pozostało po naszych poprzednikach, podlega w Polsce ochronie prawnej i jest własnością nas wszystkich.
Badania lub nadzór archeologiczny
W miejscu prowadzonej inwestycji możemy mieć do czynienia ze stanowiskiem archeologicznym lub z obszarem obserwacji archeologicznej. Z tego tytułu Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków może nakazać przeprowadzenie ratunkowych badań archeologicznych bądź nadzór archeologiczny.
W przypadku badań archeologicznych wymagane jest przeprowadzenie systematycznych prac wykopaliskowych, co jest najczęściej związane z nieco większymi kosztami oraz dłuższym czasem realizacji. Kontrolowanie i prowadzenie dokumentacji przez archeologa wyceniane jest zazwyczaj adekwatnie do powierzchni obszaru objętego nadzorem. Pod uwagę brane są również takie czynniki, jak rodzaj obiektów występujących na pobliskich stanowiskach archeologicznych czy czas trwania prac ziemnych.
Nadzór archeologiczny obliguje inwestora do zatrudnienia archeologa, który podczas prac ziemnych monitoruje prace i prowadzi dokumentację. Nadzór jest zwykle sporo tańszy, a czas jego trwania jest równy z czasem prowadzenia prac ziemnych. Nadzór archeologiczny obejmuje jedynie te prace budowlane, które powiązane są z działaniami w ziemi, jest to wykop pod fundamenty czy kanalizację. Koszt nadzoru archeologicznego nie jest zależny od łącznej powierzchni działki, lecz jedynie tego fragmentu, na którym ma powstać dom i planowane są prace ziemne.
Czynniki które wpływają na koszt badań archeologicznych
Koszt przeprowadzenia badań jest ustalany indywidualnie, ponieważ zależny jest od różnych zmiennych, takich jak:
– powierzchnia obszaru objętego badaniami,
– rodzaj stanowisk archeologicznych, na których badania będą prowadzone,
– możliwość użycia ciężkiego sprzętu na terenie przeznaczonym do badań,
– warunki fizjograficzne, tj. szata roślinna, zalesienie, rodzaj gleb, itp.,
– pora roku, w której są prowadzone badania,
– analizy specjalistyczne potrzebne do opracowania wyników.